Một năm của Andre Villas Boas ở Porto có thể bị lu mờ bởi những khoảng thời gian không mấy suôn sẻ ở Chelsea, Tottenham và những giai đoạn tiếp theo ở Nga, Trung Quốc, Pháp,… Nhưng một năm ngắn ngủi đó cũng chính là khoảng thời gian mà Andre Villas-Boas được coi là HLV trẻ thú vị nhất bóng đá châu Âu
 |
Câu chuyện về cuộc đời và thời kỳ đầu sự nghiệp của Andre Villas-Boas đã quen thuộc với nhiều người. Sau khi sống trong cùng khu chung cư với Sir Bobby Robson năm 16 tuổi, chàng trai trẻ Andre Villas-Boas đã tổng hợp những thông tin mình có và gửi bản phân tích chiến thuật cho huấn luyện viên trưởng Porto lúc bấy giờ. sau đó. Ý chính của phân tích đó là đặt câu hỏi tại sao Porto quyết định bỏ qua tiền đạo ngôi sao Domingos Paciencia. Sir Bobby Robson sau khi đọc bài phân tích đó đã nhận Andre Villas-Boas làm huấn luyện viên trẻ và đưa anh vào sự nghiệp huấn luyện của mình. Ông sắp xếp để Andre Villas-Boas tham gia các khóa huấn luyện tại FA và sau một thời gian ngắn làm giám đốc kỹ thuật của Quần đảo Virgin thuộc Anh ở tuổi đôi mươi, Villas-Boas trở thành trợ lý phân tích. Đối thủ của Jose Mourinho là Porto, Chelsea và sau đó là Inter Milan.
Cũng đi theo con đường mà Mourinho đã đi trước đó, Andre Villas-Boas cũng bắt đầu từ công việc phân tích đối thủ rồi trở thành huấn luyện viên (Mourinho ban đầu là trợ lý phân tích đối thủ của Bobby Robson và sau đó thăng tiến lên làm huấn luyện viên). Với HLV Jose Mourinho, chiến lược gia này thường xây dựng chiến thuật dựa trên phân tích đối thủ và dần có xu hướng phản ứng theo diễn biến trên sân thay vì chơi theo chiến thuật cố định ngay từ đầu. Nhưng Andre Villas-Boas đã chọn cách tiếp cận trực tiếp hơn khi muốn các cầu thủ của mình tấn công ngay từ đầu mà không hề có chút thương xót nào. Điều này được thể hiện rõ ràng trong thời gian ngắn Andre Villas-Boas dẫn dắt Academica ở mùa giải 2009/10 – thời điểm Villas-Boas giúp đội bóng tránh xuống hạng mà vẫn chơi thứ bóng đá đẹp. để mắt tới và giúp chính chiến lược gia này rơi vào tầm ngắm của các đội bóng lớn ở Bồ Đào Nha như Benfica, Sporting CP và Porto. Và cuối cùng, FC Porto là đội nhanh nhất có được chữ ký của người được coi là “Mourinho mới” của giới huấn luyện.
Tuy nhiên, Andre Villas-Boas chưa bao giờ thực sự thoải mái khi bị so sánh với người tiền nhiệm, nhất là khi anh thường xuyên nhắc đến ảnh hưởng của Pep Guardiola tới công việc huấn luyện của mình. Trong quá khứ, Mourinho từng học theo phong cách của Barcelona nhưng cuối cùng lại hoàn toàn bỏ đi. Trong khi đó, Andre Villas-Boas vẫn trung thành với những nguyên tắc cơ bản trong sơ đồ “đặc trưng” của Barcelona: chơi sơ đồ 4-3-3, kiểm soát bóng nhiều và tổ chức phòng ngự dâng cao. Hệ thống này khiến Andre Villas-Boas phải trả giá đắt ở Premier League, nhưng trong thời gian anh khoác áo FC Porto, nó lại mang lại những kết quả xuất sắc.
Trong thời gian làm việc tại Porto, Andre Villas-Boas may mắn sở hữu một đội bóng gồm nhiều cầu thủ xuất sắc. Đội hình đó thậm chí còn vượt trội hơn rất nhiều so với những gì Mourinho có năm 2004 để giúp Porto lên đỉnh châu Âu. Đội hình của Mourinho thiếu vắng những ngôi sao ở hàng tiền đạo, trong khi Villas-Boas có thể đặt niềm tin vào Radamel Falcao – tiền đạo cực kỳ hiệu quả trong vòng cấm, Hulk – cầu thủ có nền tảng chắc chắn. Sức mạnh thể chất phi thường mà không nhiều người có thể ngăn cản được. Năm đó, Hulk được Villas-Boas xếp đá ở cánh phải và được khuyến khích thực hiện những tình huống cắt bóng để dứt điểm. Silvestre Varela sẽ là người đảm bảo chiều rộng trong khối tấn công của Porto ở cánh đối diện.
 |
|
Đội hình Porto dưới thời Andre Villas-Boas
|
Ngoài những ngôi sao trên hàng công, Andre Villas-Boas còn có Joao Moutinho – người được Sporting CP ký hợp đồng trong một thương vụ gây tranh cãi khi được coi là người thay thế Raul Meireles ở hàng tiền vệ. – cầu thủ này đang trên đường đến Liverpool vào thời điểm đó. Ngay cả khi đó và bây giờ trong màu áo Wolves, Joao Moutinho vẫn chơi rất tốt ở khu vực giữa sân. Anh luôn đóng vai trò lùi sâu để giúp phân phối bóng cho đồng đội. Moutinho chơi rất bình tĩnh và sẽ tiếp thêm sức sáng tạo cho bộ ba tấn công khi cần thiết.
Sự năng động trong đội hình Porto được mang lại bởi tiền vệ cánh phải – Fernando Belluschi – người thường xuyên dâng cao để chồng lên với Hulk và hỗ trợ tiền đạo này trong những pha cắt biên. Đôi khi cầu thủ ở vị trí này sẽ là Fredy Guarin – người nổi tiếng với những cú sút xa rực lửa. Phía sau bộ đôi tiền vệ trên sẽ là Fernando, người sẽ đảm nhận vai trò tiền vệ phòng ngự và thường lùi về trung lộ cùng với Otamendi và Rolando để hai hậu vệ biên tiến lên khi cần thiết. Cầu thủ người Uruguay Alvaro Pereira sẽ thường xuyên thực hiện những pha chồng chéo nguy hiểm bên cánh trái trong khi Cristian Sapunaru hay Jorge Fucile đầy uy lực sẽ dâng cao bên cánh phải. Điểm dừng chân cuối cùng của Porto khi đó là Helton – một cầu thủ chơi năng nổ và có phần táo bạo, anh là người luôn mang đến cho người xem cảm giác rằng một lúc nào đó mình sẽ mắc sai lầm ngớ ngẩn. Nhưng điều đó đã không xảy ra ở mùa giải 2010/11 khi Helton thể hiện xuất sắc vai trò trong khung gỗ của Porto.
Thoạt nhìn có thể thấy Porto là đội bóng khá đơn giản, chơi trực diện, tấn công mạnh mẽ, áp đảo đối thủ bằng sức mạnh và tốc độ. Nhưng càng nghiên cứu kỹ đội hình này, chúng ta càng thấy chi tiết bên trong của Porto dưới thời Villas-Boas. Khả năng chuyển từ phòng ngự 4 người sang phòng ngự 3 người sẽ khiến đối thủ Porto mất đội hình. Việc luân chuyển hàng tiền vệ chứng kiến Moutinho có lúc đóng vai trò lùi sâu và hỗ trợ đội hình Villas-Boas kiểm soát tuyến giữa. Hulk sẽ được phép di chuyển vào trong nhờ khả năng chạy chỗ của trung vệ Belluschi hoặc Guarin. Khả năng di chuyển ngang ấn tượng của Falcao sẽ giúp anh thu hút sự chú ý của cả hai trung vệ đối phương cùng lúc.
Không có bóng, hệ thống của Andre Villas-Boas trở thành một đội hình được tổ chức rất chặt chẽ. Vị trí của các cầu thủ được bố trí gần nhau cùng với hàng phòng ngự dâng cao đã giúp Porto chủ động hơn rất nhiều trong việc tổ chức các tình huống giành lại bóng và phòng ngự đối phương. Vào thời điểm Barcelona của Pep Guardiola đang rất tích cực hướng tới lối chơi kiểm soát bóng nhiều, phòng ngự cao và tổ chức tấn công linh hoạt thì Villas-Boas cũng làm được điều tương tự với CLB Porto trong thời gian cầm quân. thời điểm đó (trước đó, tổ chức phòng ngự sâu và phản công là lối chơi phổ biến ở các giải đấu hàng đầu châu Âu).
 |
|
Villas-Boas và các học trò ăn mừng chức vô địch Super League Bồ Đào Nha
|
Đi sâu hơn, chúng ta sẽ có thêm lý do để nhận định Porto của mùa giải 2010/11 là đội bóng để lại nhiều ấn tượng cho người xem.
Trước hết, Andre Villas-Boas không chỉ đơn giản giúp Porto vô địch quốc gia mà anh còn giúp đội bóng này lên ngôi vô địch với thành tích bất bại 27 trận thắng và 3 trận hòa. Đúng là giải VĐQG Bồ Đào Nha không đồng đều giữa các đội tham dự, việc đè bẹp đối thủ yếu hơn không phải là chuyện hiếm, nhưng việc giành chức vô địch mà không phải chịu thất bại nào cho thấy Porto của Villas-Boas là một đội bóng cực kỳ ổn định.
Năm đó cũng có chiến thắng đặc biệt đáng nhớ cho Porto khi đánh bại kình địch truyền kiếp Benfica 5-0 trong ngày lịch sử trên sân Dragao hồi tháng 11. Đáng chú ý hơn, HLV Jorge Jesus của Benfica khi đó lo lắng cho Porto đến mức thay đổi vị trí ở hàng thủ, ông chuyển David Luiz đá hậu vệ trái, Fabio Coentrao đá tiền vệ trái. Tất cả những thay đổi đó chỉ nhằm mục đích duy nhất là tăng cường khả năng phòng ngự của Benfica trước khu vực mạnh nhất của Porto.
Porto không quan tâm nhiều đến sự thay đổi của Benfica: họ vẫn chơi như cũ và đè bẹp hoàn toàn Benfica ngay tại khu vực diễn ra sự thay đổi đó. Cả 5 bàn thắng của Porto ngày hôm đó đều đến từ vị trí mà HLV Jorge Jesus thực hiện sự thay đổi người. David Luiz bị sự cơ động của Hulk kéo đi khắp nơi và điều này tạo cơ hội cho Belluschi liên tục chạy vào khoảng trống bị bỏ lại phía sau. Hulk ngày hôm đó đã góp công vào 3 bàn thắng của Porto trong vòng nửa giờ. Ngày hôm đó, bộ ba tấn công của Porto đều ghi tên mình lên bảng điện tử: 2 bàn cho Falcao, 2 bàn cho Hulk và 1 bàn còn lại thuộc về Varela.
Nhưng đó chưa hẳn là chiến thắng quan trọng nhất của Porto trước Benfica mùa đó. Bởi sau chiến thắng lịch sử 5-0 đó, Porto của Andre Villas-Boas đã có chiến thắng sát nút 2-1 ngay trên sân Estadio da Luz của Benfica để lật đổ ngôi vương và giành chức vô địch ngay trên sân. của một đối thủ không đội trời chung. Thực sự đó là một trận đấu không mấy hay bởi các bàn thua của Porto đều đến từ sai lầm của thủ môn Roberto. Và cảnh tượng diễn ra sau đó cũng đầy hài hước khi Benfica quyết định tắt đèn điện trên sân và bật hệ thống phun nước trong lúc Porto đang ăn mừng.
 |
|
Các cầu thủ Porto phải ăn mừng khi đèn ở Estadio da Luz tắt
|
Đối với Villas-Boas, việc đội bóng của ông chơi thứ bóng đá đẹp, đúng nguyên tắc và phong cách là điều quan trọng nhất. Ông không tập trung vào kết quả hay chức vô địch vì lúc đó đối với Porto lúc đó chỉ là vấn đề thời gian. Điều này thể hiện triết lý bóng đá của Villas-Boas: chiến thắng chỉ có giá trị khi đạt được nhờ lối chơi đẹp mắt và độc đáo, thay vì chỉ quan tâm đến kết quả cuối cùng.
Và tất nhiên không thể bỏ qua chức vô địch của Porto tại sân chơi Europa League – nơi họ đã có những trận đấu với tỷ số đáng kinh ngạc ở vòng knock-out. Ở tứ kết, Porto đè bẹp Spartak Moscow với tổng tỷ số 10-3, sau đó họ tiếp tục nổ súng vào lưới Villarreal ở 2 trận ở bán kết với tổng tỷ số 7-4. Khi đó, Villarreal cũng được đánh giá là một trong những đội có lối chơi hấp dẫn và ấn tượng nhất châu Âu.
Vào đến chung kết, chiến thắng 1-0 trong cuộc nội chiến giữa các đội bóng Bồ Đào Nha đã giúp Porto giành chức vô địch Europa League mùa giải 2010/11. Ngày hôm đó, chiến thắng của Porto trước Sporting Braga được ấn định bằng cú đánh đầu tuyệt đẹp của Radamel Falcao. Chiến thắng này đặc biệt có ý nghĩa với cá nhân Villas-Boas khi đội bóng của anh giành chiến thắng trước đội bóng được dẫn dắt bởi Paciencia – cựu tiền đạo Porto, người từng được Villas-Boas nhắc đến trong bài phân tích của mình. Những phân tích chiến thuật được gửi tới Sir Bobby Robson và gián tiếp giúp chiến lược gia sinh năm 1977 mở ra con đường làm huấn luyện viên.
 |
Sau trận chung kết, Andre Villas-Boas đã xin lỗi vì thành tích tương đối kém cỏi của toàn đội dù Porto đã giành chức vô địch. Ông đặc biệt nhấn mạnh rằng Pep Guardiola – người mà Villas-Boas chưa từng gặp – đã truyền cảm hứng cho ông rất nhiều trong việc xây dựng và tổ chức chiến thuật cho Porto. Khi đó, Villas-Boas cũng khẳng định không có ý định rời Porto để làm việc cho đội bóng lớn hơn.
Tuy nhiên, trong cuộc sống không ai có thể lường trước được điều bất ngờ. Khi nhận được lời mời từ Chelsea, Andre Villas-Boas quyết định đi theo con đường mà Mourinho đã đi 7 năm trước đó. Nhưng thực tế, công việc ở London không hề suôn sẻ như mong đợi. Tuy nhiên, khi nhìn lại 1 năm Villa-Boas khoác áo Porto, chúng ta vẫn phải thừa nhận rằng đây là đội bóng ấn tượng và là đội vô địch Europa League hay nhất giai đoạn 2010-2020.
Theo Michael Cox (NY Times)
Tổng hợp: Blog thể thao
Hãy là người bình luận đầu tiên